อาการเจ็บข้อเข่า หรือปวดเข่า สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยอาจเกิดจากสาเหตุเล็กๆอย่างอาการแพลง เคล็ด ที่เกิดจากอุบัติเหตุ ไปจนถึงอาการเสื่อมสภาพของข้อเข่าจากการใช้งานที่เรียกว่าโรคข้อเข่าเสื่อม หรืออาจเป็นโรคร้ายที่ส่งผลกับระบบภูมิคุ้มกันเลยก็ได้
สำหรับผู้สูงอายุ จะเกิดจากการเสื่อมของร่างกาย เสื่อมตามข้อ ที่เราเรียกโรคนี้ว่า โรคข้อเข่าเสื่อม ในผู้สูงอายุ
ปวดเข่าเกิดขึ้นได้ 2 ลักษณะ คือ
1. ปวดรอบเข่า หน้าขา
• มักมีสาเหตุมาจากหลัง ปวดร้าวลงมา (ต้องแก้ปัญหาเรื่องหลังอาการจะหายไปเอง)
2. ปวดที่ข้อเข่า
• มักจะเป็นด้านในของเข่าก่อน ต่อไปจะมีอาการบวมร่วมด้วยเสมอ ปวดที่ข้อเข่า (ข้อเข่าเสื่อม) เริ่มจากเข่าหลวมเวลาเดิน นั่ง ขึ้น-ลงบันได จะมีเสียงดังเพราะกระดูกและลูกสะบ้าสีกัน ต่อไปจะเริ่มเสียวเดินไม่ปกติจนเกิดกระเผลก (ซึ่งทำให้ขาอีกข้างหนึ่งต้องทำงานหนักแทน และอาจทำให้เป็นทั้งสองข้าง) เกิดบวมเจ็บมาก เข่าจะยิ่งหลวมและโค้งออกข้างๆ (เข่าค้อม)
ปวดเข่า ข้อเข่าเสื่อม พบใน
• วัยสูงอายุ
• วัยหนุ่มสาวที่ใส่ส้นสูงนานๆเดิน-ยืนมากๆ
• น้ำหนักตัวมากยกของหนักเป็นประจำ ขึ้นลงบันไดบ่อยๆ
• เคยได้รับอุบัติเหตุหกล้มเข่ากระแทก มีปัญหาจากหลังนานๆ
• โรคข้อต่างๆ รูมาตอยด์ ข้ออักเสบ โรคเก๊าท์
การป้องกันและดูแลตัวเองไม่ให้เกิดอาการปวดเข่า (ข้อเข่าเสื่อม)
• คุมน้ำหนักตัวให้เหมาะกับอายุและอาชีพ
• อายุยิ่งมากกระดูกก็ยิ่งบาง ควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
• ขึ้นลงบันไดเท่าที่จำเป็น ผู้สูงอายุไม่ควรขึ้น-ลงบันได
• นอนเตียงแทนการนอนพื้นเพื่อไม่ต้องงอเข่ามาก
• นั่งเก้าอี้ที่สูงพอเข่าตั้งฉากเท้าถึงพื้น (ไม่ควรนั่งโซฟานิ่มๆ) ไม่นั่งกับพื้นนานๆ
• หลีกเลี่ยงการนั่งพับเพียบ
• การเดิน ขึ้น-ลงบันได ให้ก้าวขาดีขึ้นแล้วตามด้วยขาที่เจ็บและตอนลงให้ก้าว ขาเจ็บลงแล้วตามด้วยขาดี (บนบันไดขั้นเดียวกัน)
โรคข้อเข่าเสื่อม
โรคข้อเข่าเสื่อมเกิดจากการสึกหรอของกระดูกอ่อนบริเวณข้อเข่าจากการใช้งานตามธรรมชาติ ส่วนใหญ่จึงพบในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ใช้งานเข่าเป็นประจำจากการออกกำลังกายหรือการทำงาน
โรคข้อเข่าเสื่อมสามารถเกิดจากอุบัติเหตุได้เช่นกัน หากเกิดอุบัติเหตุบริเวณข้อเข่า ทำให้อวัยวะในเข่าเสียหายแล้วไม่ได้รับการรักษา ส่วนต่างๆของเข่าก็จะถูกทำลายได้เร็วขึ้นจากการใช้งาน ทำให้เกิดโรคข้อเ
ข่าเสื่อมในที่สุด โรคข้อเข่าเสื่อมทำให้เจ็บข้อเข่าได้จากการเสียดสีกันของกระดูก เดิมทีเมื่อขยับข้อเข่า กระดูกอ่อนที่นิ่มกว่า จะเป็นตัวรับแรงกระแทกและการเสียดสี ทำให้ไม่รู้สึกเจ็บเมื่อขยับข้อ แต่เมื่อกระดูกอ่อนเหล่านี้เสื่อมลงไป กระดูกที่แข็งกว่าจะเสียดสีกันแทน ทำให้เจ็บข้อเข่า เข่าติด ฝืด ไม่สามารถเหยียดหรืองอได้เต็มที่
นอกจากนี้ การเสียดสีกันของกระดูกสามารถทำให้ระคายเคืองจนเกิดการอักเสบขึ้นมาได้ ทำให้รู้สึกเจ็บข้อเข่าได้แม้ไม่ได้ใช้งานเข่าเลยก็ตาม
โรคข้อเข่าเสื่อมมีหลายระยะ และมีการรักษาที่แตกต่างกันไป แต่ถ้าเป็นโรคนี้ในระยะหลังๆ แพทย์จะพิจารณาให้ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ซึ่งเป็นการรักษาที่เห็นผลชัดเจนหลังผ่าตัด สามารถกลับมาเดินได้ปกติ ลงน้ำหนักที่ขอได้ เหยียดงอข้อเข่าได้ตามปกติ สามารถรักษาอาการขาโก่งจากข้อเข่าเสื่อมได้ด้วย
ก่อนที่จะถึงอาการรุนแรงเหล่านั้น หากได้ทานอาหารเสริมป้องกันอย่างถูกวิธี อาจจะช่วยท่านได้
วงการอาหารเสริมทั่วโลก ได้ยอมรับว่า โรคข้อเข่าเสื่อมมีวิธีป้องกันและบรรเทาเบื้องต้นด้วยการทาน คอลลาเจนไทพ์ทู และ วิตมินซี จะทำให้ช่วยบรรเทาจากหนักเป็นเบา
